Σε ναυάγιο οδηγήθηκαν τελικά οι διαπραγματεύσεις του Eurogroup, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κατάφεραν να βρουν κοινό τόπο, ούτε μπροστά στην πανδημία του Covid-19, η οποία έχει μέχρι στιγμής στοιχίσει δεκάδες χιλιάδες νεκρούς.
Αντίθετα, οχυρωμένοι πίσω από πολιτικά και οικονομικά παιχνίδια, οι εκπρόσωποι κάποιων κρατών προτίμησαν να πυρπολήσουν την συνάντηση, η οποία είχε σκοπό να βρεθεί τρόπος να στηριχθούν οι οικονομίες των χωρών που έχουν πληγεί περισσότερο από όλες από τον νέο κορωνοϊό.
Διπλωματικές πηγές και αξιωματούχοι ανέφεραν ότι μία διαμάχη της Ιταλίας με την Ολλανδία, σχετικά με τους όρους που θα έπρεπε να συνοδεύουν τη χορήγηση πιστώσεων στις χώρες για την αντιμετώπιση της πανδημίας, μπλόκαρε την πρόοδο για τη συμφωνία σε ένα πακέτο μέτρων ύψους μισού τρισ. ευρώ. “Μετά από 16 ώρες συζητήσεων φτάσαμε κοντά σε μία συμφωνία, αλλά δεν είμαστε ακόμη εκεί”, δήλωσε ο Σεντένο, προσθέτοντας: “Διέκοψα το Eurogroup και θα συνεχίσουμε αύριο”.
“Μαύρος καπνός” και διακοπή συνομιλιών
Η συνάντηση του Eurogroup ξεκίνησε χθες το απόγευμα και διήρκεσε μέχρι τα μεσάνυχτα, προκειμένου να υπάρξουν διμερείς διαπραγματεύσεις, προσπαθώντας να συμφωνήσουν σε ένα πακέτο μέτρων για να βοηθήσουν τις χώρες, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Ήλπιζαν να συμφωνήσουν σε ένα πακέτο ύψους μισού τρισ. ευρώ για να περιορίσουν το οικονομικό πλήγμα, να χρηματοδοτήσουν την ανάκαμψη της οικονομίας από την πανδημία και να αφήσουν πίσω τις διαφορετικές απόψεις που έχουν βλάψει τις σχέσεις τους.
Ακόμα και αν η κρίση έχει “χτυπήσει” την καρδιά και την ουσία της Ένωσης των Ευρωπαϊκών χωρών, οι ηγεσίες τους δεν κατάφεραν να συνεννοηθούν, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν μεγάλες διαμάχες και εντάσεις. “Οι Ιταλοί θέλουν μία αναφορά στην αμοιβαιοποίηση του χρέους ως ενός πιθανού μέσου για την ανάκαμψη, το οποίο θα πρέπει να αναλυθεί περισσότερο στο μέλλον. Οι Ολλανδοί λένε ‘όχι'”, δήλωσε μία διπλωματική πηγή.
Αξιωματούχος που συμμετείχε στις συζητήσεις δήλωσε σήμερα το πρωί, περίπου στις 7 (ώρα Ελλάδας), ότι η Χάγη ήταν η μόνη που αρνούνταν να υιοθετήσει ένα κείμενο συμφωνίας των υπουργών για την έγκριση του νέου πακέτου οικονομικών μέτρων από τους 27 ηγέτες της ΕΕ. Η έκδοση κοινού χρέους αποτελεί μία γραμμή μάχης μεταξύ των χωρών του Νότου, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που έχουν οικονομικά προβλήματα και του δημοσιονομικά φειδωλού Βορρά, με αιχμή τη Γερμανία και την Ολλανδία, από την έναρξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κρίσης της Ευρωζώνης πριν από μία δεκαετία.
“Απασφάλισε” η Γαλλία εναντίον της Ολλανδίας
Αν τελικά οι υπουργοί Οικονομικών συμφωνήσουν, η συνολική απάντηση από τις εθνικές κυβερνήσεις και την ΕΕ θα μπορούσε να αποτελέσει το μεγαλύτερο δημοσιονομικό πρόγραμμα στήριξης του κόσμου, ξεπερνώντας αυτό των ΗΠΑ, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters. Αν και οι μακρόσυρτες διαπραγματεύσεις δεν είναι κάτι άγνωστο για την ΕΕ, η συζήτηση αναδεικνύει ρήγματα στην Ένωση και ασκεί περαιτέρω πιέσεις στην ενότητά της, η οποία έχει ήδη πληγεί από την κρίση της Ευρωζώνης και τη μεταναστευτική κρίση του 2015-16, η οποία εν μέρει συνέβαλε στο Brexit.
Έως τώρα, οι υπουργοί, που συζητούσαν μέσω βιντεοδιάσκεψης όλη τη νύχτα, με μερικούς από αυτούς να αποκοιμούνται κατά διαστήματα, σύμφωνα με αξιωματούχους, ήταν απογοητευμένοι. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ, φέρεται να δήλωσε σε ένα σημείο κατά τη διάρκεια της νύχτας, σύμφωνα με έναν συμμετέχοντα αξιωματούχο: “Ντροπή σας, ντροπή στην Ευρώπη. Σταματήστε αυτό τσίρκο τώρα”.
Ολλανδία και Γερμανία εναντίον ΕΚΤ
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποίησε τους υπουργούς Οικονομικών που συμμετέχουν στο Eurogroup ότι η ευρωζώνη μπορεί να χρειασθεί οικονομικά μέτρα ύψους 1,5 τρισεκατομμυρίου ευρώ για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που προκαλεί η επιδημία Covid-19, δήλωσαν στο Reuters Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
Ωστόσο, κατά την διάρκεια της τηλεδιάσκεψης των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης που έληξε έπειτα από συνομιλίες 16 ωρών χωρίς συμφωνία, η Γερμανία, η Ολλανδία και άλλες χώρες της βόρειας Ευρώπης εμφανίσθηκαν έτοιμες να υποστηρίξουν μέτρα ύψους μόλις 500 δισεκατομμυρίων ευρώ, δήλωσαν αξιωματούχοι που συμμετείχαν στις συνομιλίες.
Τα οικονομικά μέτρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα συνδυασθούν με τα μέτρα που θα λάβει κάθε χώρα, αλλά το συνολικό πακέτο είναι πιθανόν να μην είναι αρκετό για να καλύψει τις χρηματοδοτικές προσπάθειες, δήλωσαν ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
Κατά την διάρκεια της συνεδρίασης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την εκτίμηση ότι η ευρωπαϊκή οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 10% αυτό το έτος, αλλά η ζοφερή προειδοποίηση δεν ήταν αρκετή για να αμβλύνει τις διχογνωμίες των υπουργών Οικονομικών, οι οποίοι δεν κατόρθωσαν να συμφωνήσουν σε ένα κοινό κείμενο, κυρίως εξαιτίας της αντίστασης της Ολλανδίας, εκ μέρους του στρατοπέδου των βορείων, και της Ιταλίας.
Η Ρώμη επεδίωκε μία περισσότερο φιλόδοξη συμφωνία με σαφείς αναφορές σε μελλοντική έκδοση κοινών ομολόγων, ενώ η Ολλανδία άσκησε πιέσεις για την επιβολή όρων στην χορήγηση οποιασδήποτε πιστωτικής γραμμής προς τις χώρες που βρίσκονται σε δυσχερή θέση.
Ο τρίτος δρόμος
Οι άλλες προτάσεις που συζητούνται περιλαμβάνουν τις πιστωτικές γραμμές από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ύψους 2% του ΑΕΠ μίας χώρας ή 240 δισ. ευρώ συνολικά. Οι όροι για την πρόσβαση σε αυτές τις πιστωτικές γραμμές παραμένουν ένα αγκάθι.
Μία άλλη επιλογή είναι η χορήγηση επιπλέον εγγυήσεων ύψους 25 δισ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ώστε αυτή να μπορεί να δανείσει επιπλέον 200 δισ. ευρώ στις επιχειρήσεις. Το τρίτο μέτρο είναι η στήριξη του σχεδίου της Κομισιόν για την άντληση 100 δισ. ευρώ από την αγορά έναντι εγγυήσεων 25 δισ. ευρώ από όλες τις κυβερνήσεις της Ένωσης για την επιδότηση μισθών, ώστε οι εταιρείες να μπορούν να μειώνουν τις ώρες απασχόλησης των εργαζομένων τους αντί να τους απολύει.
Η δημιουργία ενός έκτακτου ταμείου στήριξης για ιατρικές προμήθειες και υγειονομική περίθαλψη είναι μία ακόμη πρόταση, όπως και η γαλλική πρόταση για τη δημιουργία ενός κοινού ταμείου αλληλεγγύης της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της μακροπρόθεσμης ανάκαμψης.