Οι διερευνητικές επαφές ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία αρχίζουν ξανά τη Δευτέρα, 25 Ιανουαρίου . Συγκεκριμένα, ο 61ος γύρος θα λάβει χώρα στην Κωνσταντινούπολη. Η τελευταία συνάντησή είχε πραγματοποιηθεί στην Αθήνα το 2016 και έκτοτε δεν έχουν ξαναγίνει συζητήσεις, παρά το γεγονός ότι ελληνοτουρκικές σχέσεις δοκιμάστηκαν αρκετά το διάστημα αυτό .
Σύμφωνα με σχετικές πληροφορίες, η κάθε χώρα έχει τη δική της ατζέντα θεμάτων προς συζήτηση και όπως αναφέρει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και υπεύθυνος του κέντρου Μεσογειακών Μεσανατολικών και Σλαβικών σπουδών , Σωτήρης Ρούσσος , : ” Ίσως η μοναδική πραγματική ατζέντα αυτών των συνομιλιών είναι να συμφωνηθεί μία κοινή ατζέντα” .Παράλληλα , η Άγκυρα προτάσσει το σύνθημα ” Όλα στο τραπέζι ” με τον υπουργό εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, να αναφέρει ότι θα συζητηθούν όσα συζητήθηκαν στους προηγούμενους 60 γύρους.
Τα βασικά θέματα προς επίλυση
Από την άλλη, το ελληνικό υπουργείο εξωτερικών προαναγγέλλει ότι στις διερευνητικές η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από την προσπάθεια συμφωνίας για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Παράλληλα , ο Τούρκος ΥΠΕΞ , σε συνέντευξή του , ανέφερε ως βασικά προβλήματα προς επίλυση τα εξής: Αιγαίο , χωρικά ύδατα, εναέριος χώρος και θέματα που αφορούν τη θάλασσα όπως π.χ το πεδίο θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Βάσει των σχετικών πληροφοριών, η Άγκυρα ανησυχεί για πιθανή επέκταση 12 ναυτικών μιλίων στο Αιγαίο, μετά από την απόφαση της Αθήνας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στο Ιόνιο. Ακόμη, φέρνει ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα των νησιών, σε συνάρτηση με τη συνθήκη της Λωζάνης , θέτοντας μάλιστα και ζήτημα αμφισβήτησης της κυριαρχίας τους. Ταυτόχρονα, θίγει το ζήτημα του εναέριου χώρου της Ελλάδας, υποστηρίζοντας πως δεν υπάρχει καμία χώρα με διαφορετικό μέγεθος εναέριου χώρου και ναυτικών μιλίων.
Επιπροσθέτως, ο Σωτήρης Ρούσσος υπογραμμίζει : ” Η Τουρκία πηγαίνει στις συνομιλίες αυτές έχοντας επιτύχει την αμοιβαία αναστολή κάθε ενέργειας σχετικής με τους υδρογονάνθρακες στην περιοχή ανατολικά της Ρόδου (no-no situation), εξέλιξη που θέτει υπό αμφισβήτηση μεγαλεπήβολα σχέδια της Ελλάδας και της Κύπρου, όπως ο αγωγός EastMed. Έχει επιτύχει ,επίσης, την απομάκρυνση του ενδεχομένου σημαντικών ευρωπαϊκών κυρώσεων. Από την άλλη πλευρά, η οικονομική κρίση, η ανάγκη για προσέγγιση με την Ε.Ε. και τα δυτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και η αποχώρηση Τραμπ, με τον οποίο ο Ερντογάν είχε οικοδομήσει μια στενή σχέση, την αναγκάζει να προχωρήσει σε κινήσεις αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα από την άλλη πλευρά απέτυχε να συγκροτήσει συμμαχίες που θα στήριζαν μια σκληρή στάση της Ε.Ε. απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα. Δεν προσπάθησε, από ότι φαίνεται να συνδέσει την βάρβαρη και εξόφθαλμη καταπάτηση στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοκρατικών κανόνων από τη Τουρκία με την πολιτική κυρώσεων της Ε.Ε. απέναντι στο αυταρχικό καθεστώς της Λευκορωσίας”
Αβέβαια τα αποτελέσματα από τις διερευνητικές
Τέλος, σχετικά με τις προσδοκίες που δημιουργούνται από τη συνάντηση αυτή, η Άννα Ανδρέου , δημοσιογράφος και ανταποκρίτρια στην Τουρκία, περιγράφει: «Η Αγκυρα έχει σκληρύνει τη θέση της στα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό τα τελευταία δύο χρόνια προσεγγίζοντας όλο και περισσότερο τις ακραίες θέσεις της τουρκικής αντιπολίτευσης, η οποία μάλιστα εξακολουθεί να πιέζει για ακόμη πιο σκληρές θέσεις. Τώρα, ο απόστρατος Τζεμ Γκιουρντενίζ, πατέρας του δόγματος της ‘Γαλάζιας Πατριδας’ πιστεύει ότι η Άγκυρα δεν πρέπει να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και λέει ότι η Ελλάδα στοχεύει να φυλακίσει την Τουρκία στον κόλπο της Αττάλειας!
“Οι προσδοκίες πάντως είναι χαμηλές. Το διεθνές πλαίσιο με την πανδημία, την οικονομική κρίση, το Brexit και την αλλαγή ηγεσιών σε Αμερική και Γερμανία είναι πολύ ρευστό και οι παίκτες θα περιμένουν να σταθεροποιηθεί η κατάσταση και να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Εκτιμώντας τις προοπτικές των διερευνητικών συνομιλιών θα πρέπει να συγκρατήσουμε δύο όρους του Κίσινγκερ: “δημιουργική ασάφεια” (constructive ambiguity) και “συνεχής διπλωματική κινητικότητα” (keep going). Δεν επιλύουν διενέξεις, αλλά συνήθως αποτρέπουν την σύγκρουση” προσθέτει ο Σωτήρης Ρούσσος.
