Οι κύριες τάσεις και προκλήσεις για τον ναυτιλιακό κλάδο παρουσιάστηκαν από την PwC Ελλάδας στο πλαίσιο εκδήλωσης για την οικονομική ενημέρωση των ναυτιλιακών εταιρειών. Στην εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, συμμετείχαν περισσότερα από 100 στελέχη τα οποία ενημερώθηκαν για μία σειρά θεμάτων που αναδείχθηκαν από τα στελέχη της PwC ως εκείνα που επηρεάζουν άμεσα τις ναυτιλιακές εταιρείες και είναι χρήσιμο να λαμβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασμό των στρατηγικών τους όπως:
● Οι κανονισμοί της ΕΕ για χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων και πως επηρεάζουν τον κλάδο
● H κυβερνοασφάλεια και η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται
● Πρόσφατες εξελίξεις στα IFRS που έχουν επίδραση στον τρόπο που λογιστικοποιούνται οι αλλαγές σε όρους δανειακών υποχρεώσεων και υπενθυμίσεις όσον αφορά στην παραβίαση συμβατικών όρων των δανειακών συμβάσεων και την αξιολόγηση της συνέχισης της δραστηριότητας
● Τo νέo μοντέλo πιστωτικών ζημιών με βάση τα US GAAP, τα νέα λογιστικά πρότυπα που αναμένεται να αλλάξουν τον τρόπο ταξινόμησης των δανειακών υποχρεώσεων με βάση τα US GAAP και οι πρωτοβουλίες της αμερικανικής επιτροπής κεφαλαιαγοράς (SEC) για την παροχή διαφόρων απλοποιήσεων
● Οι πιο πρόσφατες νομοθετικές αλλαγές στον ελληνικό φορολογικό νόμο που σχετίζονται με την ναυτιλία
Σύμφωνα με την PwC, οι πρόσφατοι κανονισμοί της ΕΕ για χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων, οι οποίοι αναμένεται ότι θα επηρεάσουν σημαντικά τις στρατηγικές δανεισμού των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην ΕΕ, αποτελούν μία από τις μεγάλες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλάδος.
Οι ναυτιλιακές εταιρείες που θα επιθυμούν πλέον πρόσβαση σε δανεισμό, θα καλούνται να εντάξουν στις επιχειρηματικές στρατηγικές τους στόχους που θα σχετίζονται με την βελτίωση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού αποτυπώματος τους καθώς και την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης (δείκτης “ESG”).
Ο Δημήτρης Σακίπης, Manager, Governance Risk and Compliance Services, PwC Ελλάδας σχολίασε: “Για να είναι έτοιμες να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις που προκύπτουν από τους πρόσφατους κανονισμούς της ΕΕ για τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα χρειαστεί να διαχειριστούν σωστά και να παρακολουθούν την επίδοσή τους σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση. Οι πρόσφατοι περιβαλλοντικοί κανονισμοί και τα νέα πρότυπα, συμπεριλαμβανομένων των ΙΜΟ 2020, IMO DCS και του EU MRV, κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση και έχουν σκοπό να αμβλύνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των πλοίων.
Επιπλέον, η βελτίωση του κοινωνικού αποτυπώματος και η εταιρική διακυβέρνηση, όπως για παράδειγμα η ευημερία των πληρωμάτων, η διαφύλαξη της υγείας και της ασφάλειά τους πάνω στα πλοία, η διαχείριση των κινδύνων και η εφαρμογή μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου, είναι δράσεις που μπορούν να βοηθήσουν τις ναυτιλιακές εταιρείες να βελτιώσουν ουσιαστικά την επίδοσή τους σε θέματα βιωσιμότητας. Τέλος, μέσω της προετοιμασίας εκθέσεων βιώσιμης ανάπτυξης, οι ναυτιλιακές εταιρείες μπορούν να αυξήσουν τη διαφάνεια, ενώ θέτοντας φιλόδοξους ESG στόχους, αποδεικνύουν έμπρακτα τη δέσμευση τους για βιώσιμη ανάπτυξη”.
Καθώς οι κυβερνοεπιθέσεις και η υποκλοπή δεδομένων βρίσκονται πολύ ψηλά στην κλίμακα κινδύνων με σημαντικό αντίκτυπο για τη ναυτιλία, η κυβερνοασφάλεια αποτελεί πλέον μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τις εταιρείες του κλάδου. Σύμφωνα με τα στελέχη της PwC, στη νέα αυτή πραγματικότητα που διαμορφώνεται, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τρεις βασικές προκλήσεις:
● Τη διαχείριση του ρίσκου – οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τον κυβερνοχώρο γίνονται αντιληπτοί ως ένα ρίσκο που αφορά μόνο τον τομέα τεχνολογίας των ναυτιλιακών και όχι ως ένα συνολικό επιχειρηματικό ρίσκο
● Tη διαχείριση των εταιρειών ανάπτυξης συστημάτων και εφαρμογών τεχνολογίας – οι ναυτιλιακές εφαρμογές και τα συστήματα δεν έχουν επαρκή προστασία και σε πολλές περιπτώσεις λόγω έλλειψης υψηλών προδιαγραφών ασφάλειας και ρυθμιστικών απαιτήσεων, οι προμηθευτές και τα προϊόντα τους δεν ελέγχονται επαρκώς
● Tα ετεροχρονισμένα συστήματα πληροφορικής (legacy systems) – τα οποία σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι προστατευμένα επαρκώς είτε αυτά βρίσκονται πάνω στα είτε στις ίδιες εταιρείες
Ο Γιώργος Κολλιδάς, Director Technology Consulting, PwC Ελλάδας σχολίασε: “Οι ναυτιλιακές εταιρείες έχουν την δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια λαμβάνοντας κατάλληλα μέτρα τα οποία μπορούν να μειώσουν το σχετικό ρίσκο και την έκθεσή τους σε τέτοιου είδους κινδύνους. Η σωστή διαχείριση των εξωτερικών συνεργατών, η προστασία και ο σχεδιασμός για αντικατάσταση ή απόσυρση των παλαιών συστημάτων και η υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης αναφορικά με τη διαχείριση των κινδύνων παράλληλα με την ενημέρωση του διοικητικού συμβουλίου και της διοίκησης και τον ορισμό ρόλου για τη διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με την κυβερνοαασφάλεια, αποτελούν μέτρα που ενισχύουν αποτελεσματικά την προστασία.
Όσον αφορά στα λογιστικά θέματα, το νέο μοντέλο πιστωτικών ζημιών με βάσει τα US GAAP είναι ήδη σε ισχύ για τις εταιρείες δημοσίου ενδιαφέροντος και ενώ δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση στον κλάδο της Ναυτιλίας, οι εταιρείες χρειάζεται να να εξετάσουν ιστορικά, τρέχοντα και μελλοντικά δεδομένα ώστε να να αξιολογήσουν και να κατανοήσουν την επίδραση της εφαρμογής του νέου λογιστικού προτύπου. Επιπλέον, στις ΗΠΑ, οι θεσμοθέτες των προτύπων έχουν προτείνει την επικαιροποίηση του υπάρχοντος προτύπου για τις δανειακές υποχρεώσεις που θα υποχρεώνει τις εταιρείες να ταξινομούν τις δανειακές υποχρεώσεις με βάση τους όρους της σύμβασης που ήταν σε ισχύ κατά την ημερομηνία του ισολογισμού.
Ως εκ τούτου, αφαιρείται η δυνατότητα να λαμβάνονται υπόψιν αναχρηματοδοτήσεις που πραγματοποιoύνται μετά την ημερομηνία του ισολογισμού για την ταξινόμηση μίας δανειακής υποχρέωσης ως μακροπρόθεσμη, η οποία θα ήταν διαφορετικά βραχυπρόθεσμη. Η αλλαγή αυτή σημαίνει στην πράξη ότι οι εταιρείες, που συντάσσουν χρηματοοικονομικές καταστάσεις με βάση τα US GAAP, θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα αρκετά πιο νωρίς για την διαχείριση της ληκτότητας των υποχρεώσεων και την έγκαιρη αναχρηματοδότηση του χρέους.
Αναφορικά με τα φορολογικά θέματα, μία σειρά από αλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί πρόσφατα στην ελληνική φορολογική νομοθεσία επηρεάζουν σημαντικά το χώρο της ναυτιλίας. Το Νέο Συνυποσχετικό Οικειοθελούς Παροχής της Ναυτιλιακής Κοινότητας προς το Ελληνικό Δημόσιο, καθώς και ο εκσυγχρονισμός του καθεστώτος του φόρου χωρητικότητας μέσω της εξομοίωσης της φορολογικής μεταχείρισης των πλοιοκτητριών εταιρειών με τις ναυλώτριες εταιρείες γυμνού πλοίου (bareboat charterer) ή τις μισθώτριες εταιρείες πλοίων υπό χρηματοδοτική μίσθωση (ship lessees) είναι ένας τρόπος αναγνώρισης της σημαντικής συμβολής της ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία. Ταυτόχρονα, η παροχή σημαντικών φορολογικών κινήτρων έχει τονώσει την ελκυστικότητα την ελληνικής ναυτιλίας.
Σύμφωνα με τη Χριστίνα Τσιρώνη, Manager, Tax and Legal Services, PwC Ελλάδας, “Η θέσπιση ενός ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος για τα στελέχη και τους υπαλλήλους των εταιρειών που ασχολούνται τόσο με τη ναύλωση όσο και με τη διαχείριση πλοίων, αποτελεί ένα ισχυρό “χαρτί” για την ενίσχυση της ελληνικής ναυτιλιακής αγοράς και την προώθηση της Ελλάδας ως μια ελκυστική χώρα για την άσκηση της ναυτιλιακής δραστηριότητας.”.
H Santos Equitz, Managing Director, Shipping Leader and Capital Markets, PwC Ελλάδας σχολίασε:
“Με μια σειρά από πρόσφατες πρωτοβουλίες, η PwC Ελλάδας αφουγκράζεται τις ανησυχίες των στελεχών του χώρου της ναυτιλίας. Στο ταχύτατα μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα χρειαστεί να “αγκαλιάσουν” τις τεχνολογικές εξελίξεις και αναπόφευκτα θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν αυξανόμενα και σύνθετα ρίσκα σχετικά με την κυβερνοασφάλεια. Επομένως είναι κρίσιμο να κατανοήσουν τις αδυναμίες τους και να επενδύσουν σε μέτρα που θα ενισχύσουν την κυβερνοασφάλειά τους μειώνοντας έτσι το σχετικό ρίσκο. Επίσης, οι νέοι κανονισμοί ωθούν τις ναυτιλιακές προς τις βιώσιμες επενδύσεις οι οποίες με τη σειρά τους θα τους δώσουν ευκολότερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση, θα βελτιώσουν την εικόνα τους προς τους επενδυτές, θα μειώσουν τα λειτουργικά τους έξοδα, θα αυξήσουν την αποδοτικότητά τους και θα τις βοηθήσουν να κρατήσουν τους υπαλλήλους τους ή και να προσελκύσουν νέους”.
Ο Socrates Leptos, Partner, Global Shipping & Ports Leader, PwC ελλάδας πρόσθεσε: “Οι ναυτιλιακές εταιρείες λειτουργούν σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο, απρόβλεπτο και υψηλού κινδύνου περιβάλλον. Για την λήψη αποφάσεων χρειάζονται να ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες όπως οι τεχνολογικές εξελίξεις και η κυβερνοασφάλεια, η βιωσιμότητα και η υπεύθυνες επενδύσεις και η συμμόρφωση με το διαρκώς αυξανόμενο κανονιστικό πλαίσιο, διαφυλάσσοντας παράλληλα το συμφέροντα των επενδυτών. Η PwC, με μεγάλη εμπειρία στην παροχή υπηρεσιών για τις ναυτιλιακές εταιρείες, τις υποστηρίζει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Μέσα από τη διοργάνωση μιας σειράς εκδηλώσεων, μοιραζόμαστε την εμπειρία μας και παρουσιάζουμε πραγματικά case study συμβάλλοντας στην άρτια ενημέρωση των επαγγελματιών της ναυτιλίας”.
