Χρίστος Δήμας: «Η Ελλάδα σήμερα αποτελεί έναν ανερχόμενο επενδυτικό προορισμό»

Ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων μιλά αποκλειστικά στο emea.gr για τις επενδύσεις της κυβέρνησης σε έρευνα και τεχνολογία, για το Elevate Greece και για το Τεχνολογικό Πάρκο Βιοτεχνολογίας στο Λέχαιο Κορινθίας, έργο-σταθμό για τον Δήμο Κορινθίων.

Ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αρμόδιος για την Έρευνα και Καινοτομία και βουλευτής Κορινθίας Χρίστος Δήμας, σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο emea.gr, μιλά για τις τεράστιες επενδύσεις σε έρευνα και καινοτομία που έχει πραγματοποιήσει η Κυβέρνηση αλλά και για τις ολοένα και αυξανόμενες εταιρείες παγκόσμιου αποτυπώματος που επιλέγουν την Ελλάδα ως ιδανικό τόπο επενδύσεων. Στη συνέχεια αναφέρεται στο πρωτοποριακό έργο που πραγματοποιεί το Elevate Greece και εξηγεί πώς αυτό βοηθά στην ανάπτυξη των νεοφυών επιχειρήσεων και στην ανάδειξη νέων και ταλαντούχων επιστημόνων. Αναφορικά με την παρουσία του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, ο υφυπουργός μάς μιλά για τους μελλοντικούς στόχους που περιλαμβάνουν συνεργασία με το οικοσύστημα καινοτομίας της Ινδίας, μιας χώρας- υπερδύναμης στον τομέα στης ψηφιακής μεταρρύθμισης και της πληροφορικής. Τέλος, αναφέρεται στο τεράστιο έργο που ανακοινώθηκε πρόσφατα, σχετικά με τη δημιουργία Τεχνολογικού Πάρκου Βιοτεχνολογίας στο Λέχαιο Κορινθίας και εξηγεί με ποιον τρόπο η καινοτομία αυτή θα συμβάλει στην ανάδειξη του δήμου Κορινθίων.

Κύριε υφυπουργέ, δηλώσατε πρόσφατα στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός πως στόχο έχετε να δημιουργήσετε την «Ελλάδα της καινοτομίας». Ποιο είναι το μήνυμα που επιθυμείτε να περάσετε σε όσους δραστηριοποιούνται στον χώρο των επενδύσεων στον τομέα Έρευνας & Ανάπτυξης; Μπορούν να ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο, δεδομένων των δύσκολων κοινωνικοοικονομικών συνθηκών;

Χρίστος Δήμας: Οι επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία αποτελούν στρατηγική προτεραιότητα για την Κυβέρνηση, καθώς θα συμβάλουν σημαντικά στην ενίσχυση της παραγωγικότητας, της εξωστρέφειας, της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Παρά τις πρωτόγνωρες προκλήσεις των καιρών, όπως η πανδημία, η ενεργειακή και οικονομική κρίση και η αύξηση του πληθωρισμού, προχωρήσαμε στον σχεδιασμό και υλοποίηση πολιτικών ενίσχυσης του οικοσυστήματος καινοτομίας, στοχεύοντας ταυτόχρονα στην καλύτερη αξιοποίηση της ερευνητικής δραστηριότητας και την ανάδειξη του υψηλού επιπέδου ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτουμε.

Προκειμένου να δημιουργήσουμε ένα φιλικό και ανταγωνιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον, προχωρήσαμε στην αύξηση των υπερ-εκπτώσεων των δαπανών Έρευνας και Ανάπτυξης (E&A / R&D) από το 130% στο 200%, παρέχοντας ένα σημαντικό φορολογικό κίνητρο για να ωθήσουμε τις ελληνικές καινοτόμες επιχειρήσεις να επενδύσουν ακόμη περισσότερο σε Ε&Α, αλλά και να προσελκύσουμε περισσότερες εταιρείες από το εξωτερικό. Έτσι, σήμερα η Ελλάδα έχει γυρίσει σελίδα και αποτελεί έναν ανερχόμενο επενδυτικό προορισμό, που έχει ανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι εταιρείες με παγκόσμιο αποτύπωμα όπως είναι οι  Microsoft, EY, Applied Materials, Pfizer, Cisco, Amazon Web Services κ.α βρίσκονται ήδη εδώ πραγματοποιώντας επενδύσεις σε τομείς αιχμής.

Και επειδή η καινοτομία απαιτεί να έχει και φυσική έδρα, δημιουργούμε την πρώτη Πολιτεία Καινοτομίας στην Αττική (ΧΡΩΠΕΙ), το πρώτο Επιχειρηματικό και Τεχνολογικό Πάρκο 4ης γενιάς στη Θεσσαλονίκη (ThessINTEC), Κέντρο Καινοτομίας στα Ιωάννινα (Επιστημονικό και Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου), ενώ επεκτείνουμε και το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών. Η στήριξη της ερευνητικής δραστηριότητας ενισχύεται και από το Ταμείο Ανάκαμψης, με προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ για αρκετές δράσεις, 200 εκ των οποίων θα αξιοποιηθούν για την επέκταση και αναβάθμιση των Ερευνητικών Κέντρων, προκειμένου να ενισχυθεί η προώθηση προγραμμάτων Ε&Α, και επομένως η αντιστροφή του brain-drain.

Ο στόχος και η υποχρέωση μας είναι να συνεχίσουμε να παρέχουμε κίνητρα και ευκαιρίες σε ταλαντούχους νέους να μπουν στην αγορά, να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους εδώ, βελτιώνοντας, παράλληλα, την κοινωνία και την οικονομία μας.

Οι startups είναι ένας τομέας στον οποίο έχετε αφοσιωθεί και παράξει σημαντικό έργο, ειδικά με την πρωτοβουλία για τη δημιουργία του Elevate Greece. Πιστεύετε πως ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας της Ελλάδας έχουν καταφέρει να κερδίσουν τις διεθνείς αγορές και σε ποιο βαθμό; Τι δείχνουν τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα;

Χρίστος Δήμας: Χωρίς καμία αμφιβολία, το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας δείχνει πως έχει εξαιρετικά μεγάλες δυνατότητες. Οι ιστορίες επιτυχιών είναι αρκετές, με πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις να έχουν ενισχυθεί από Επενδυτικούς Αγγέλους (Angel Investors), ή να συνεργάζονται με μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που εμπνεύστηκαν από το έργο τους. Ήδη έχουν προκύψει οι δύο πρώτοι ελληνικοί unicorns, καθώς και έξι soonicorns, που εξελίσσονται με ταχύτατους ρυθμούς.

Η εξωστρέφεια του οικοσυστήματος καινοτομίας είναι πια απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάδειξη ευκαιριών. Για τον λόγο αυτό, η Ελληνική Πολιτεία, μαζί με νεοφυείς επιχειρήσεις του Elevate Greece και Ερευνητικά Κέντρα της χώρας, πραγματοποιεί για πρώτη φορά οργανωμένες αποστολές στο εξωτερικό. Στόχος των αποστολών είναι η σύναψη συνεργειών και συνεργασιών με φορείς καινοτομίας του εξωτερικού, καθώς και η εύρεση των επενδυτών που θα παρέχουν στις νεοφυείς επιχειρήσεις το απαιτούμενο κεφάλαιο ώστε να υλοποιήσουν τους στόχους και τις καινοτόμες ιδέες τους.

Με ποιον τρόπο το Elevate Greece βοηθά τους νέους να ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση και ποιοι είναι οι στόχοι για τη νέα χρονιά.

Χρίστος Δήμας: Το Elevate Greece σηματοδοτεί μία νέα εποχή για το οικοσύστημα καινοτομίας και την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Αποτελεί το εθνικό μητρώο των  νεοφυών επιχειρήσεων και των εταιρειών τεχνοβλαστών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, δίνοντας για πρώτη φορά την δυνατότητα στην Πολιτεία να υποστηρίξει τις νεοφυείς επιχειρήσεις με μέτρα που να είναι κομμένα και ραμμένα στις ανάγκες των μελών οικοσυστήματος.

Μέχρι πρότινος η Ελληνική Πολιτεία δεν γνώριζε πόσες νεοφυείς επιχειρήσεις υπάρχουν, σε ποιον τομέα δραστηριοποιούνται, πόσους εργαζόμενους απασχολούν, τι κύκλο εργασιών πραγματοποιούν και τι χρηματοδότηση έχουν λάβει. Εύλογα λοιπόν, όταν δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για το οικοσύστημα καινοτομίας, είναι δύσκολη η υλοποίηση αποτελεσματικής πολιτικής για την ενίσχυσή του. Έτσι, θέσαμε τα θεμέλια για την ανάδειξη της αναδυόμενης καινοτόμου επιχειρηματικότητας, με την χαρτογράφηση των νεοφυών επιχειρήσεων και του ευρύτερου οικοσυστήματος καινοτομίας όπως αποτυπώνεται στην ιστοσελίδα της Elevate Greece, με την θέσπιση στοχευμένων φορολογικών κινήτρων για Επενδυτικούς Αγγέλους, με τη θεσμοθέτηση των δικαιωμάτων προαίρεσης (stock options) σε εργαζομένους και με την παροχή ρευστότητας μέσω ΕΣΠΑ για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας ύψους έως και 100.000 ευρώ ανά επιχείρηση του μητρώου.

Έτσι το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας έχει σημειώσει σημαντικά βήματα προόδου τα τελευταία χρόνια. Η δυναμική του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας αναδεικνύεται και από το γεγονός ότι - παρά την κρίση της πανδημίας του Covid-19 - η σύσταση των νεοφυών επιχειρήσεων κορυφώθηκε το 2019, ενώ κατά την τελευταία τριετία ιδρύθηκε το 44,8% των startups από το διάστημα 2014 έως και το 2021.  Σήμερα ο αριθμός των εγγεγραμμένων νεοφυών επιχειρήσεων στο Elevate Greece ξεπερνά πλέον τις 700, με περίπου 6.700 εργαζομένους, ανάμεσα σε πάνω από 20 τομείς, να αξιοποιούν τεχνολογίες αιχμής για την παραγωγή νέων καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών. 

Πρόσφατα, το Elevate Greece μετεξελίχθηκε σε Ανώνυμη Εταιρεία του Δημοσίου, «Elevate Greece ΑΕ», προκειμένου να κατοχυρώσουμε ακόμα περισσότερα κίνητρα και ευκαιρίες σε επιστήμονες και ταλαντούχους επιχειρηματίες. Πρωταρχικός ρόλος της εταιρείας είναι, σε αρχικό στάδιο, η ενίσχυση της εξωστρέφειας του οικοσυστήματος καινοτομίας και η ανάδειξη περισσότερων συνεργείων εντός και εκτός της χώρας.

Θα επανέλθω στο Νταβός και στο τετ α τετ που είχατε με τον γενικό γραμματέα Καινοτομίας της Ινδίας. Ποια οφέλη θα προκύψουν για το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας από τη συνεργασία με τη συγκεκριμένη χώρα;

Χρίστος Δήμας: Πράγματι στο πλαίσιο του Διεθνούς Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, είχα μία συνάντηση με τον γενικό γραμματέα Καινοτομίας της Ινδίας Ανουράγκ Τζεν, όπου συμμετείχαν εκπρόσωποι από την επιχειρηματική κοινότητα της Ινδίας και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της πληροφορικής.

Συζητήσαμε για τις επενδυτικές ευκαιρίες που υπάρχουν σε Ε&Α και στο εγχώριο οικοσύστημα καινοτομίας, για τις υψηλές δυνατότητες του ανθρώπινου δυναμικού, και τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον, διερευνήθηκε η πιθανότητα μίας Διμερούς - Διακρατικής Συμφωνίας στην έρευνα και την καινοτομία και εμβάθυνσης της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

Στόχος είναι να χτίσουμε γέφυρες επικοινωνίας και συνεργασίας με το οικοσύστημα καινοτομίας της Ινδίας, μιας χώρας-υπερδύναμη στον τομέα της ψηφιακής μεταρρύθμισης και της πληροφορικής (λογισμικό υπολογιστών, κατασκευή ηλεκτρονικών συσκευών κλπ), που απασχολεί τον μεγαλύτερο αριθμό εργαζόμενων στο IT.

Κύριε Δήμα, ως υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αρμόδιος για την Έρευνα και Καινοτομία, έχετε ως προτεραιότητα την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης και της ρομποτικής, κάτι που υλοποιήθηκε με την τεράστια επένδυση για την ίδρυση του ερευνητικού κέντρου «Αθηνά». Πιστεύετε πως η Ελλάδα είναι έτοιμη να αφομοιώσει και να συμπορευθεί με αυτή την τεχνολογική έκρηξη και καινοτομία;

Χρίστος Δήμας: Η Ελλάδα διαθέτει ανθρώπινο δυναμικό υψηλής κατάρτισης στις τεχνολογίες αιχμής.  Δυστυχώς, μέχρι πρότινος, ένα μεγάλο ποσοστό επιστημόνων και ερευνητών έφευγε στο εξωτερικό προκειμένου να μπορέσει να ξεδιπλώσει το ταλέντο του, να αναπτύξει ιδέες και να διευρύνει τις γνώσεις του. Η αναβάθμιση και η επέκταση των Ερευνητικών Κέντρων της χώρας αποτελεί μία από τις πρωτοβουλίες μας με στόχο να αντιστρέψουμε το φαινόμενο του brain-drain. Θέλουμε νέοι και ταλαντούχοι έλληνες επιστήμονες να αισθάνονται πως μπορούν να είναι ανταγωνιστικοί σε παγκόσμια κλίμακα από την Ελλάδα, διεξάγοντας έρευνα αιχμής και αξιοποιώντας νέες τεχνολογίες σε υπερσύγχρονες δομές.

Στο πλαίσιο αυτό, το Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά» ιδρύει Μονάδα Ρομποτικής, ενώ αναμένεται να ξεκινήσει και διαγωνισμός για την αγορά νέου ιδιόκτητου κτηρίου που θα στεγάσει τις δομές του. Η συνολική επένδυση για την αναβάθμιση και επέκταση των υποδομών του «Αθηνά» και την προμήθεια νέου υπερσύγχρονου ερευνητικού και τεχνολογικού εξοπλισμού ανέρχεται περίπου στα 60 εκατ. ευρώ.

Η νέα Μονάδα Ρομποτικής στοχεύει στην ανάπτυξη ρομποτικών προϊόντων και υπηρεσιών προς όφελος της Πολιτείας, των επιχειρήσεων και της κοινωνίας, σε διάφορους θεματικούς τομείς αιχμής, όπως είναι η Ιατρική Ακριβείας, η αγροδιατροφή, τα drones και οι υπηρεσίες βιομηχανικής παραγωγής.

Στο νέο κτήριο του «Αθηνά» θα συστεγάζονται όλα τα Ινστιτούτα, η Μονάδα Ρομποτικής και το Κέντρο Έρευνας στην Τεχνητή Νοημοσύνη, την Επιστήμη Δεδομένων και τους Αλγορίθμους «ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ». Το νέο κτήριο και οι δομές εξειδίκευσης στην ρομποτική και τεχνητή νοημοσύνη προορίζονται για την ενίσχυση, υποστήριξη και την ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη της ελληνικής ερευνητικής δραστηριότητας. Ο στόχος μας είναι να επαναφέρουμε την Ελλάδα σε θέση πρωταγωνιστή στην έρευνα και την καινοτομία. Θέλουμε η χώρα μας να αποκτήσει ηγετικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Πρόσφατα ανακοινώσατε τη σύναψη σύμβασης για τη δημιουργία Τεχνολογικού Πάρκου Βιοτεχνολογίας στο Λέχαιο Κορινθίας. Πείτε μας λίγα λόγια για το έργο αυτό και με ποιον τρόπο θα συμβάλει στην ανάδειξη του Δήμου Κορινθίων.

Χρίστος Δήμας: Πράγματι με την σύναψη της εν λόγω σύμβασης, έγινε ένα σπουδαίο βήμα για την υλοποίηση του Τεχνολογικού Πάρκου Βιοτεχνολογίας στο Λέχαιο Κορινθίας. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική επένδυση στον τομέα της τεχνολογίας και της έρευνας της ιατρικής επιστήμης, ύψους 83 εκατ. ευρώ, που υπολογίζεται ότι θα παίξει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη πρωτοποριακών θεραπειών για τους έλληνες ασθενείς.

Η επένδυση της Theracell στο Λέχαιο Κορινθίας αφορά στην ανάπτυξη, παραγωγή και διάθεση - για πρώτη φορά στην Ελλάδα - καινοτόμων θεραπειών, οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί «το νέο σύνορο της Ιατρικής». Αυτές είναι οι κυτταρικές και γονιδιακές θεραπείες, οι οποίες θα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα σοβαρών και απειλητικών για τη ζωή παθήσεων, κυρίως ογκολογικών.

Η συγκεκριμένη επένδυση της εταιρείας βιοτεχνολογίας πρόκειται να κάνει το Λέχαιο σημείο αναφοράς για την καινοτομία και τις βιοεπιστήμες στην Ελλάδα και να συμβάλλει στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής της Κορινθίας. Στο πλαίσιο αυτό, αναμένουμε ότι νέοι επιστήμονες, επιχειρήσεις τεχνολογίας και φαρμάκου θα εγκατασταθούν εκεί, δημιουργώντας συνέργειες και ευκαιρίες στον τομέα των βιοεπιστημών.