Το φιάσκο της απολιτίκ κουλτούρας

Τροφή για σκέψη και προβληματισμό μετά τον χθεσινό ανασχηματισμό

Παρακολουθώ τα δελτία ειδήσεων και  ακούω τις πληροφορίες γύρω από τον χθεσινό ανασχηματισμό. Η πρώτη σκέψη που διαπερνά το μυαλό μου είναι η λαική ρήση: “Εδώ ο κόσμος καίγεται..” και αναρωτιέμαι αν έχουμε την πολυτέλεια να τρωγόμαστε μεταξύ μας για την υπουργοποίηση ή  όχι ενός  προσώπου. Αν όμως κάποιος αντιμετωπίσει αυτό το φαινόμενο υπό το πρίσμα της επιστήμης της ψυχολογίας μπορεί να ισχυριστεί ότι καλώς υπάρχει αυτή η φαγωμάρα. Εκτονώνονται οι εντάσεις  που έχουμε μέσα μας. Σχεδόν δυο χρόνια παρέα με τον κορωνοιό, με φόβους και φοβίες,  με κοινωνική αποστασιοποίηση, επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, με περιορισμένη κοινωνική ζωή, συν το θερμικό stress που χτυπάει την Ελλάδα λογικό και επόμενο είναι να έχουμε μαζέψει πολλά μέσα μας.

Προσωπικά βέβαια θεωρώ ότι η πολιτική δεν είναι το κατάλληλο court για να λύσουμε τις διαφορές μας. Τα προβλήματα είναι πολλά και μεγάλα. Πολλά και μεγάλα ήταν και πριν, δεδομένης της νοοτροπίας μας και της κοινωνικής παθογένειας, απλώς τώρα ήρθε η πανδημία και μας καλεί επιτακτικά να βρούμε αποτελεσματικές λύσεις τις οποίες είχαμε παραπέμψει στις καλένδες για δεκαετίες επί δεκαετιών.  Η αποτελεσματικότητα των πολιτικών πράξεων κατά τη γνώμη μου είναι το μεγάλο επίδικο το οποίο πρέπει να μας απασχολεί εμάς τους ενεργούς πολίτες.  Γι’ αυτό και κατά την γνώμη μου, τα όσα συνέβησαν στον χθεσινό ανασχηματισμό, ότι ήταν ένα φιάσκο των απολιτίκ  προσωπικοτήτων.

Οι απολιτίκ προσωπικότητες είναι ένα φρούτο της προηγούμενης δεκαετίας. Η κρίση χρέους στην χώρα μας έφερε απαξίωση της πολιτικής και των πολιτικών. Γι’ αυτό και αρχίσαμε να βλέπουμε ανησυχητικά φαινόμενα όπως μούτζες εφήβων σε πολιτικά πρόσωπα,  αντισυγκεντρώσεις σε ομιλίες, αποκλεισμούς υπουργών στους χώρους τους οποίους βρίσκονταν, ξυλοδαρμούς βουλευτών, εισβολή σε τηλεοπτικό στούντιο περιφερειακού καναλιού για την διακοπή συνέντευξης βουλεύτριας, απείθεια στην εκτέλεση νομοθετημένων έργων όπως συνέβη λ.χ. στην Κερατέα, μέχρι και την παρέμβαση με την λογική οχλοκρατίας “αγανακτισμένων πολιτών” ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας  κατά την οποία κατάφεραν να ακυρώσουν παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου.

Ο Σύριζα ευνόησε σε μεγάλο βαθμό τους απολιτίκ. Προφασιζόμενος ότι είναι μια φρέσκια πολιτική δύναμη με ηθικό πλεονέκτημα τους θώπευσε πολιτικά τους χάιδεψε τ’ αυτιά τους και προκειμένου να καταλάβει την εξουσία τους κάλεσε να μετάσχουν στην νομή της. Υπ’ αυτή την έννοια προχώρησε σε συνεργασίες χωρίς κανένα ιδεολογικό πρόσημο με μόνο αιτούμενο την πίστη και την αφοσίωση στον αρχηγό και την ηγετική ομάδα. Συζητώντας με στελέχη σε μεσαία και χαμηλά κλιμάκια του Σύριζα τακτικά άκουγα την φράση: “Εμάς δεν μας νοιάζουν τα πτυχία και η μόρφωση. Εμείς θα δουλέψουμε με οποιονδήποτε εμπιστευόμαστε και ας είναι και καφετζής”.  Αυτό το πολιτικό σκεπτικό άρεσε σε μεγάλη μερίδα κόσμου που μέχρι πρότινος είχε μικρή συμμετοχή στην πολιτική. Η φιλοδοξία ότι μπορεί να βρεθούν στο επίκεντρο και να μετέχουν σε κάτι πιο μεγάλο-ακόμη και αν δεν έχουν την κατάρτιση, την γνώση των αντικειμένων που πρέπει να διαχειριστούν-από την καθημερινότητα της ζωής τους  άσκησε μεγάλη γοητεία.

Κι’ έτσι μέσα σε μια δεκαετία εκπαιδεύτηκε ένα  μέρος της κοινωνίας στο ότι είναι εντάξει να μην έχεις πολλές γνώσεις, είναι εντάξει να βγαίνεις να λες την παρόλα σου και την μπαλαφάρα σου δημοσίως, είναι εντάξει να μεταφέρεις αποσπασματικές πληροφορίες που μπορεί να είναι fake news. Στο κάτω, κάτω της γραφής υπήρχε ένας Πρωθυπουργός με υψηλή δημοφιλία που στα νεανικά του χρόνια κυριάρχησε σε μαθητικές καταλήψεις, που τα αγγλικά του δεν είναι και τα καλύτερα, που έκανε την λέξη “Κωλοτούμπα” εξαγώγιμο ελληνικό προιόν.

Το στρώσιμο του χαλιού στους απολιτίκ συνεχίσθηκε και με άλλες πολιτικές πρωτοβουλίες και  δηλώσεις με κορυφαία αυτή πρώην Υπουργού ότι   “Η αριστεία είναι στίγμα”. Όλα αυτά αρέσαν στους απολιτίκ. Τους έκαναν να νιώθουν καλά και  ότι είναι έτοιμοι να μπουν στο πεδίο της πολιτικής και ας υπολείπονται γνώσεων  και ας μην έχουν ξεκάθαρη πολιτική ταυτότητα. Κάπως άλλωστε συνασπίσθηκαν και συναθροίστηκαν περίεργες και ετερόκλιτες ομάδες ανθρώπων οι οποίες έβγαλαν με  μένος ενάντια στην Ευρώπη κατά την εποχή της μεγάλης κρίσης. Στ’ αλήθεια τι θα συνέβαινε στην χώρα σήμερα αν επικρατούσαν οι απολιτίκ που ευνοήθηκαν από τον Σύριζα οι οποίοι χόρευαν τσάμικα στην Πλατεία Συντάγματος μετά το απεχθέστατο δημοψήφισμα του 2015; Θα μπορούσαν να σηκώσουν στην πλάτη τους τις συνέπειες του όχι; Ρητορικό το ερώτημα.

Κατά την ταπεινή μου άποψη η υπόθεση Ευάγγελου Αποστολάκη εντάσσεται στα απομεινάρια της απολιτίκ κουλτούρας. Ένας έντιμος δημόσιος άνδρας, αξιότατος στρατιωτικός βρέθηκε σε υπουργικό θώκο επί εποχής Συριζανελ και αυτό μεταφράσθηκε ότι πρόκειται για προσωπικότητα από τον χώρο της κεντροαριστεράς χωρίς ποτέ ο ίδιος να το επιβεβαιώσει. Μη όντας βουλευτής δεν είχε δικαίωμα ψήφου σε νομοσχέδια, δεν προέταξε τα στήθη και δεν μετείχε σε πολιτικούς σκυλοκαυγάδες και ενδεχομένως να φιλοδοξούσε να γίνει ένα σύμβολο ενότητας των Ελλήνων. Το έργο του ως υπουργού μπορούμε να το κρίνουμε κατά το δοκούν ωστόσο μέχρι πρότινος δεν ήταν σημείο αναφοράς για τον τρόπο του πολιτεύεσθαι της προήγουμενης κυβέρνησης ούτε αφορμή αντιπαράθεσης.

Αυτό με την αντιπαράθεση όμως συνέβη μόλις χθες.  Ο τρόπος που χειρίσθηκε ο κύριος Αποστολάκης την πρόταση του πρωθυπουργού να αναλάβει υπουργική θέση στην κυβέρνηση του ως υπερκομματική προσωπικότητα μαρτυράει φιάσκο. Δείχνει πολιτική απειρία στην διαχείριση ενός τόσο σοβαρού ζητήματος όπως είναι η μεταγραφή από μια κυβέρνηση σε μια άλλη. Ο κύριος Αποστολάκης δεν τα μέτρησε σωστά τα κουκιά. Ήταν σα να ήθελε να βουτήξει και πάλι στα νερά της πολιτικής χωρίς να βρέξει τα πόδια του. Θα ήθελα πάρα πολύ να μου εξηγήσει το σκεπτικό του πως περίμενε συναίνεση από τον Σύριζα  στην επικείμενη υπουργοποίηση του-για την οποία μπήκε σε συζήτηση και διαπραγμάτευση- όταν είναι πασίδηλο στην ελληνική κοινωνία ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν παρέχει την παραμικρή συναίνεση στην κυβέρνηση ούτε καν στο θέμα δημόσιας υγείας της υποχρεωτικότητας των εμβολιασμών των υγειονομικών.

Φοβάμαι, ότι ο εν λόγω την έκανε “αλά  κωλοτούμπα” μετά τις σφοδρότατες αντιδράσεις του Σύριζα και δεν ήθελε, πολύ λογικά, να του κολλήσουν οι της αξιωματικής αντιπολίτευσης την ρετσινιά της αποστασίας. Όσο και αν αυτό δεν ισχύει για να είμαστε σωστοί και ακριβείς. Δεν τίθεται θέμα αποστασίας. Ας είμαστε σοβαροί. Όμως είναι γνωστό ότι ο Σύριζα χρησιμοποιεί συγκρουσιακό λεξιλόγιο στις ανακοινώσεις του γραφείου τύπου του. Ο κύριος Αποστολάκης πληρώνει κατά την γνώμη μου την υιοθέτηση της απολιτίκ κουλτούρας. Δεν μπήκε στην πολιτική με συγκεκριμένη πολιτική ταυτότητα,  με ξεκάθαρη ιδεολογική γραμμή. Αυτό πίστευε ότι θα του επέτρεπε να επανακάμψει ξανά ως υπουργός σε μια άλλη κυβέρνηση- με πρόσχημα μια συναίνεση που όλο την ακούμε μα ποτέ δεν την βλέπουμε- αλλά όταν είδε τα δύσκολα έριξε τις ευθύνες αλλού. Οι πολιτικές προσωπικότητες πρέπει να έχουν ταυτότητα, πολιτικές αξίες γνωστές στον ελληνικό λαό, στους ψηφοφόρους. Πρέπει να ενώνουν το έθνος  αλλά και στις δύσκολες στιγμές να λένε mea culpa και να αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεων τους, να πληρώνουν τις συνέπειες των επιλογών τους ή να αποδεχθούν την κακή τους μοίρα ακόμη και όταν πληρώνουν σπασμένα άλλων. Οι πολιτικές προσωπικότητες με ξεκάθαρο πολιτικό προφίλ ξεπερνούν τους φόβους του λαικισμού. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης που  διέγραψε πολιτική σταδιοδρομία  σε ευρύ χρονικό φάσμα άκουγε συνεχώς τον χαρακτηρισμό αποστάτης αλλά συνέχιζε να εργάζεται πολιτικά μέσα από το μετερίζι των πιστεύω του. Ο Βαγγέλης Βενιζέλος θυσίασε το προσωπικό του πολιτικό κεφάλαιο για να σώσει την χώρα από το Grexit και κλήθηκε να πληρώσει αμαρτίες του κόμματος του για τις οποίες δεν έφερε καμία ευθύνη. 

Η πολιτική είναι μια δημόσια σκηνή δράσης. Η δημοκρατίας μας παρέχει την δυνατότητα της ελευθερίας του λόγου σε όλους μας. Κατ’ επέκταση ο καθένας από εμάς είναι ελεύθερος να μπει σ’ αυτή την σκηνή-σεβόμενος της επιταγές του πολιτεύματος μας- και να διεκδικήσει πρωταγωνιστικό ρόλο. Μόνο που εγώ πιστεύω ότι το πολιτικό ον πρέπει να έχει ιδεολογική συγκρότηση, αξιακό πολιτικό σύστημα το οποίο πρέπει να γνωρίζουν και αυτοί τους οποίους θέλει να εκπροσωπήσει. Οι καιροί είναι χαλεποί. Έχουμε πανδημία, πρέπει πιθανότατα να αντιμετωπίσουμε μια νέα προσφυγομεταναστευτική ροή από το Αφγανιστάν, την ίδια στιγμή πρέπει να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την Τουρκία και στις μεταξύ μας σχέσεις και στο Κυπριακό, πρέπει να ανατάξουμε την οικονομία μας η οποία έχει αρχίσει να ανακάμπτει αξιοθαύμαστα. Σ’ αυτά τα μέτωπα χρειαζόμαστε γυναίκες και άνδρες πολιτικούς που να έχουν πολιτική φιλοσοφία, που  να είναι διατεθειμένοι να παλέψουν, να ματώσουν, να δώσουν μάχες επί μαχών. Το φαινόμενο άλλων εποχών (χρόνων ευμάρειας) με προσωπικότητες της δημόσιας ζωής οι οποίες  εξαργυρώνοντας την αναγνωρισιμότητα τους  είδαν φως στο κοινοβούλιο και είπαν να μπουν δεν μας χρειάζεται πια. Αν θελήσουν να μπουν με πολιτικούς όρους, σεβόμενοι τα προτάγματα της δημοκρατίας μας, και να παλέψουν από το ιδεολογικό τους μετερίζι καλώς να το πράξουν. Σίγουρα όμως δεν είναι ώρα για απολιτίκ ριψάσπιδες. 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ