Δημιουργικότητα μια βασική δεξιότητα στην ηγεσία

Κάποια χρόνια πρίν υπήρχε η άποψη ότι δημιουργικός και καινοτόμος είναι ένα άνθρωπος προικισμένος, με χάρισμα και ευφυϊα. Ο Sir Kenneth Robinson ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε έντονα με τη δεξιότητα της δημιουργικότητας από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής ενός ανθρώπου αυτά του σχολείου. Σήμερα πια γνωρίζουμε ότι τα οφέλη είναι πολλά όταν η δημιουργικότητα αναπτύσσεται, καλλιεργείται και ενισχύεται ιδιαίτερα στο χώρο εργασίας.

Μπορεί να πιστεύουμε και να λέμε ότι ο καλός ο καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται, πολλές φορές όμως και οι καπετάνιοι, δηλώνουν ανασφαλείς και ανέτοιμοι για τα δύσκολα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι καλοί.

Στο χώρο των επιχειρήσεων σε μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε με CEOs οι οποίοι ασφαλώς συμμετείχαν ανώνυμα, το 68% αυτών δήλωσε ότι δεν ήταν κατάλληλα προετοιμασμένοι να λάβουν τη θέση του CEO όταν τους προτάθηκε.. Όχι ότι δεν θεωρούσαν τον εαυτό τους ικανό, αλλά γιατί δεν τον θεωρούσαν έτοιμο. Μεγάλη διαφορά…

Τι σημαίνει αυτό; Όταν ο άνθρωπος που όλοι θεωρούν ότι έχει τη μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, που διαθέτει όλα τα εργαλεία και τις γνώσεις να αναλάβει το τιμόνι της εταιρείας, γνωρίζει τη στρατηγική και το business plan, αλλά δεν νιώθει ότι σε προσωπικό και διαπροσωπικό επίπεδο είναι έτοιμος/έτοιμη, θα έλεγα από τη δική μου πλευρά ότι η επιτυχία του/της στη θέση που έχει λάβει, τίθεται σε αμφιβολία.
Και αυτό γιατί όταν τελικά γίνεσαι ο καπετάνιος και ο υπεύθυνος λήψης όλων των αποφάσεων στο πλοίο, όλα είναι και φαντάζουν πολύ διαφορετικά.

Στην ίδια έρευνα, διαπιστώθηκε ότι μόνο το 28% των συμμετεχόντων δήλωναν έτοιμοι να αναλάβουν τη θέση του CEO και αυτοί γιατί είχαν λάβει feedback από τη διοίκηση, είχαν δουλέψει με τον εαυτό τους, είχαν ξεπεράσει τις προκαταλήψεις αλλά είχαν παράλληλα εξασκηθεί γνωσιακά και συμπεριφορικά στο πώς να βρίσκουν καινοτόμες λύσεις, να είναι δημιουργικοί και όχι στερεότυποι.

Τελικά λοιπόν τι είναι αυτό που κανει ορισμένους CEOs να ξεχωρίζουν, να εξελίσσονται σε πραγματικούς leaders και να αποκτούν δυνατές ομάδες δίπλα τους που πραγματικά καινοτομούν;

Σε όλες τις επιχειρήσεις όταν αναφερόμαστε στη δημιουργικότητα και την καινοτομία, τις περισσότερες φορές συναντάμε εμπόδια και όχι γιατί δεν υπάρχουν ιδέες αλλά γιατί υπάρχει μια “λειτουργική και γνωσιακή σταθερότητα”, όπως αναφέρουμε εμείς στον χώρο των νευροεπιστημών, στον ανθρώπινο εγκέφαλο, στο πώς δηλαδή αντιλαμβάνεται και αναλύει δεδομένα που προκύπτουν καθημερινά. Ο τρόπος με τον οποίο χρειάζεται να “απαντάει” ο εγκέφαλος σε κάθε πρόβλημα, είναι να του δοθεί αρχικά η δυνατότητα να αφεθεί, να λειτουργήσει με άλλα λόγια έξω από το “κουτί”. Και αυτό γιατί εκτός “κουτιού”, εκτός μοντέλου και προκαταλήψεων, βρίσκεται η δημιουργικότητα και η καινοτομία ενός ανθρώπου.
Ουσιαστικά ο ανθρώπινος εγκέφαλος πρέπει να περιπλανηθεί για να παραγάγει.

Δεν είναι τυχαίο πάντως (και υπάρχουν και αποτελέσματα από έρευνες που έχουν γίνει) ότι ο άνθρωπος μπορεί να είναι πιο δημιουργικός και να εφευρίσκει νέες, καινοτόμες λύσεις σε προβλήματα όταν…είναι λίγο ζαλισμένος από το αλκοόλ ή όταν τον .. ξυπνήσεις στη μέση του ύπνου του σε συγκεκριμένο REM στάδιο ύπνου. Τελευταίως παρατηρήσαμε τα ίδια αποτελέσματα, όταν ζητήσαμε από εργαζόμενους να κάνουν ένα διάλειμμα και να πιουν μια κούπα ζεστό τσάϊ. Κατά τη διάρκεια του διαλείμματος, σκέφτηκαν εναλλακτικές λύσεις για ένα πρόβλημα που τους είχε δοθεί…

Η  κουλτούρα της δημιουργικότητας

Επειδή όμως ούτε μεθυσμένοι ούτε ζαλισμένοι χρειάζεται να είμαστε για να σκεφτούμε δημιουργικά και να επιλύουμε προβλήματα, αυτό που μπορεί να δημιουργήσει ένας CEO είναι να διαμορφώσει μια κουλτούρα δημιουργικότητας στην εταιρεία, όπου θα ενισχύεται η εναλλακτική πρακτική και όπου ο τρόπος επίλυσης ενός προβλήματος δεν θα είναι εστιασμένος και στοχευμένος στο πρόβλημα αλλά στη διαδικασία. Και αυτό γιατί ως δεξιότητα δεν μπορούμε να διαχειριστούμε την δημιουργικότητα ενός ανθρώπου αλλά μπορούμε να αλλάξουμε τις συνθήκες ώστε να εξασκηθεί η δημιουργικότητα των ανθρώπων στον εκάστοτε οργανισμό, ξεκινώντας πάντα από τον CEO και κατεβαίνοντας στην ιεραρχία.
Στη δημιουργική διαδικασία, κάθε CEO είναι σημαντικό να γνωρίζει ότι η παραγωγή ιδεών δεν ξεκινάει ποτέ από μηδενική βάση. Για να αναπτυχθεί η δημιουργική σκέψη θα πρέπει να την ενθαρρύνουμε και να εξασκούμε το μυαλό όλων στην ομάδα, εκμεταλλευόμενοι την κάθε ευκαιρία.

Ένας δημιουργικός CEO διαφέρει σε πολλά επίπεδα καθώς και η ομάδα της οποίας ηγείται. Το παρατηρούμε από τη θετική αυτοεικόνα και την αυτοπεποίθηση που έχει για τον εαυτό του και τον τρόπο που κινείται. Δεν τον απασχολεί η γνώμη των άλλων επιδεικνύει αυτονομία ενώ παράλληλα δείχνει προτίμηση στο ανολοκλήρωτο, το πολύπλοκο, το ατελές. Έχει την ικανότητα να παρατηρεί ένα πρόβλημα από διαφορετικό πρίσμα και να ανιχνεύει την επίλυσή του χωρίς να απορρίπτει με ευκολία ιδέες ως ανέφικτες ή άχρηστες. Επιδιώκει νέες εμπειρίες καλύπτοντας ένα μεγάλο φάσμα συναισθημάτων, φαντασίας, δράσης, αξιών, των ιδεών.

Με όλη αυτή την εργαλειοθήκη στα χέρια τους και το αίσθημα αυτοπεποίθησης αν τώρα η έρευνα που σας προανέφερα επαναλαμβανόταν σχετικά με το πόσο έτοιμοι αισθάνονται οι CEOs στο να αναλάβουν καθήκοντα, είμαι σίγουρη ότι τα αποτελέσματα θα ήταν διαφορετικά γιατί όπως είπε και ο Frank Capra, “η δημιουργικότητα είναι ένα προαίσθημα που προσπαθεί να μας μιλήσει” … αρκεί να το αφήσεις ελεύθερο να εκφραστεί, λέω εγώ με τη σειρά μου.