Τα τελευταία χρόνια, πολλοί μιλούν για τη θεωρία της «γυάλινη οροφής». Πρόκειται για μία μεταφορά που αντιπροσωπεύει ένα «αόρατο φράγμα» που κρατά μια δεδομένη δημογραφική, συνήθως μειονοτική ομάδα, από την άνοδο πέρα από ένα ορισμένο επίπεδο σε μια ιεραρχία.
Η μεταφορά αυτή δημιουργήθηκε για πρώτη φορά από το φεμινιστικό κίνημα και αναφέρεται κυρίως στα εμπόδια που συναντούν οι γυναίκες στον εργασιακό τους χώρο, προκειμένου να αναρριχηθούν σε υψηλότερες διοικητικές θέσεις. Αυτό είναι μία αλήθεια σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και στην Ελλάδα. Τα νούμερα είναι εντυπωσιακά. Μόλις Στην Ελλάδα μόλις 7% των γυναικών συμμετέχουν σε Δ.Σ. εταιρειών και μόλις 20% σε ανώτερες διοικητικές θέσεις, εκ των οποίων οι περισσότερες είναι στο μάρκετιγκ ή στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού.
Οι γυναίκες συχνά βρίσκουν τη μεγαλύτερη δυσκολία να «σπάσουν το γυάλινο ταβάνι» γιατί αντιμετωπίζουν συνειδητές ή ασυνείδητες προκαταλήψεις είτε στην οικογένεια είτε στην εργασία τους είτε στην κοινωνία γενικότερα που τις δημιουργεί εμπόδια και δυσκολεύει την ίση αντιμετώπισή τους.
Ένα ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας που πραγματοποιεί για λογαριασμό του Lean in Hellas η εταιρεία Тrue Berries αυτήν την περίοδο στην Ελλάδα, είναι η διαφορά ανάμεσα στην αντίληψη που έχουν άνδρες/γυναίκες για την απόδοση γυναικών που έχουν το ίδιο επίπεδο δεξιοτήτων με τους άνδρες και το βαθμό εμπιστοσύνης απέναντι στις γυναίκες. Ενώ λοιπόν όλοι και όλες παραδέχονται ότι οι γυναίκες αποδίδουν ή μπορούν να αποδώσουν το ίδιο αποτελεσματικά με τους άνδρες, στην επόμενη ερώτηση των ερευνητών, για το αν θα εμπιστεύονταν γυναίκες για να αναθέσουν ένα δύσκολο πρότζεκτ, η πλειοψηφία των ανδρών απαντά αρνητικά.
Glass Ceiling vs Broken Rung
Aυτή είναι μόλις μία διαπίστωση που αποτυπώνει ένα μέρος του προβλήματος που αντιμετωπίζουν όσες γυναίκες έχουν την… τύχη να φτάσουν μέχρι εκεί. Πόσες όμως καταφέρνουν να φτάσουν μέχρι то σημείο να «πιάσουν ταβάνι»;
Tα τελευταία πέντε χρόνια, ο αριθμός των γυναικών στη μεσαία και ανώτερη διοίκηση έχει αυξηθεί. Ωστόσο, οι γυναίκες συνεχίζουν να υπο-εκπροσωπούνται σε όλα τα επίπεδα.
Η έρευνα που έγινε στο τέλος του 2019 στις ΗΠΑ, από την εταιρεία McKinsey για λογαριασμό του Lean in δείχνει κάτι πολύ ενδιαφέρον που καταρρίπτει τη θεωρία της γυάλινης οροφής ή τουλάχιστον την αντικρούει ως προς την αιτία που την προκαλεί. Η έρευνα της McKinsey – που πραγματοποιείται τα τελευταία 5 χρόνια σε επιχειρήσεις που εμφανίζονται στη λίστα του Fortune 500, εστιάζει το πρόβλημα στο Entry Level, δηλαδή από την είσοδο στην εργασία ενός εργαζόμενου/ης.
Στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο εμπόδιο που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες βρίσκεται στο πρώτο βήμα μέχρι να φτάσουν να διεκδικήσουν διευθυντικές θέσεις. Αυτό το ονομάζει η έρευνα «σπασμένο στέλεχος» και σημαίνει ότι οι περισσότερες γυναίκες κολλούν στο entry level και λιγότερες προχωρούν ώστε να διεκδικήσουν την προαγωγή τους. Αυτό συμβαίνει σε όλα τα επίπεδα της ιεραρχίας.
Αν λοιπόν οι γυναίκες είναι αριθμητικά σημαντικά λιγότερες, όταν φτάνουν στο σημείο να διεκδικούν μία μεσαία ή ανώτερη θέση, στατιστικά είναι λιγότερο πιθανό να την πάρουν αφού οι άνδρες υπερισχύουν. Αν όμως το στατιστικά λιγότερο πιθανό συμβεί, τότε συναντούν τα εμπόδια που η θεωρία της «γυάλινης οροφής» αναδεικνύει.
Για να υπάρξει λοιπόν πραγματική ισότητα, θα πρέπει οι προκαταλήψεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες να αντιμετωπιστούν από την αρχή, από την πρώτη κιόλας μέρα στη δουλειά τους, ώστε να αποκατασταθεί το «το σπασμένο στέλεχος».
Άλλα ενδιαφέροντα ευρήματα της ίδιας έρευνας μας δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι λιγότερο πιθανό να προσληφθούν και να προαχθούν. Για κάθε 100 άνδρες που προάγονται και προσλαμβάνονται σαν διευθυντές, προσλαμβάνονται ή προάγονται μόνο 72 γυναίκες.
Οι άνδρες κατέχουν το 62% των διευθυντικών θέσεων, ενώ οι γυναίκες κατέχουν μόλις το 38%. Ο αριθμός των γυναικών μειώνεται σε κάθε επόμενο στάδιο της ιεραρχίας .
Αν γυναίκες και άνδρες στις ΗΠΑ προσλαμβάνονταν με τον ίδιο ρυθμό και στα ίδια ποσοστά, όπως οι άνδρες, τότε θα είχαμε ένα εκατομμύριο περισσότερες γυναίκες σε μεσαίες και ανώτερες διοικητικές θέσεις μόνο στην εταιρική Αμερική τα επόμενα πέντε χρόνια!
Μόλις 17 χώρες έχουν γυναίκες αρχηγούς κρατών
H ίδια, πάνω-κάτω, κατάσταση επικρατεί και εκτός εργασιακού χώρου.
Η έκθεση του World Economic Forum του 2018 «Το παγκόσμιο χάσμα των φύλων», διαπιστώνει ότι στις 149 χώρες που αξιολογήθηκαν, υπάρχουν μόλις 17 που σήμερα έχουν γυναίκες ως αρχηγούς κρατών, ενώ, κατά μέσο όρο, μόνο το 18% των υπουργών και το 24% των βουλευτών παγκοσμίως είναι γυναίκες.
Πρόσφατα, προστέθηκε άλλη μία χώρα η δική μας. Για πρώτη φορά έχουμε γυναίκα Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Και αν μπορέσαμε να έχουμε γυναίκα Πρόεδρο, ε θα μπορέσουμε να βάλουμε και μερικές ακόμα στα διοικητικά συμβούλια, αντί να τις δίνουμε να βγάζουν φωτοτυπίες!
Τα στοιχεία της έρευνας
«Women in the Workplace 2019»: McKinsey & Company for lean in.org. Στην έρευνα του 2019, συμμετείχαν 329 επιχειρήσεις που εργοδοτούν 13 εκατομμύρια ανθρώπους και ερωτήθηκαν 68,500 εργαζόμενοι/ες. Για περισσότερες πληροφορίες μπείτε εδώ.
