Τον τελευταίο καιρό όλη η συζήτηση γύρω από το μέλλον των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών κινείται στον αστερισμό του FinTech δημιουργώντας την εντύπωση σε ορισμένους πως δεν είναι τίποτα άλλο από μια “φούσκα” ή μια “μόδα” που εφευρέθηκε από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, και θα έχει σε λίγο καιρό την τύχη του Bitcoin, το οποίο πέρυσι τέτοια εποχή είχε μονοπωλήσει τα παγκόσμια πρωτοσέλιδα.
Αν και δεν υπάρχει σχέση μεταξύ τους, αρκεί για κάποιους το γεγονός πως μέρος του FinTech στηρίζεται στο Blockchain για να κοιτάνε προς την κατεύθυνση του με μισό μάτι, όμως η αλήθεια δεν θα μπορούσε να είναι πιο διαφορετική.
Το FinTech εδώ και καιρό έχει σταματήσει να είναι μια παράλληλη “οντότητα” με δραστηριοποίηση έξω από το παραδοσιακό χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθώς πια έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος του, με σχεδόν κάθε υφιστάμενο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα να συμμετέχει πλέον σε μια προσπάθεια καινοτομίας, η οποία συνήθως προωθείται μέσα από τον ανταγωνισμό των νεοσύστατων επιχειρήσεων.
Γιατί όμως τον “πρώτο λόγο” στο FinTech τον έχουν οι Startups;
Επειδή οι νέοι που ασχολούνται με αυτές έχουν πολύ καθαρότερη ματιά στα προβλήματα του τραπεζικού κλάδου, από τα παραδοσιακά στελέχη που βρίσκονται πολύ κοντά στο πρόβλημα και έχουν εν μέρη βοηθήσει στο να δημιουργηθεί. Επίσης οι παραδοσιακοί χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί δεν έχουν την δυνατότητα διάθεσης χρόνου και χώρου για τέτοιες ιδέες να αναπτυχθούν, καθώς χρειάζεται χρόνος και πολλές αποτυχημένες προσπάθειες μέχρι να εμφανιστεί η μία σωστή ιδέα. Αντίθετα είναι πολύ ευκολότερο να χρηματοδοτούν τις προσπάθειες αυτές και κατόπιν να δρέπουν τους καρπούς της δουλειάς των startups.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η χρηματοδότηση που κινείται γύρω από τις FinTech Startup να κινείται σε υψηλά επίπεδα, και κάθε χρόνο να αυξάνεται με εκθετικούς ρυθμούς. Το FinTech βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην κορυφή των προτιμήσεων των επενδυτών και των VCs μαζί με την τεχνητή νοημοσύνη, με τις χρηματοδοτήσεις προς FinTech Startups στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2018 να έχει φτάσει τα 32,6 δισ. δολάρια, αυξημένη κατά 82% από την συνολική χρηματοδότηση όλου του 2017.
Μαζί με την χρηματοδότηση, ήρθε και η ωριμότητα στο FinTech, με την αγορά να κινείται και σε εναλλακτικές μορφές του οικοσυστήματος, εξετάζοντας τις προοπτικές ανάπτυξης (και φυσικά χρηματοδότησης) neo-banks και εναλλακτικών μορφών πιστώσεων. Είναι φυσικό με τόσα κεφάλαια και τόση προσοχή που έχει τραβήξει πάνω του το FinTech οικοσύστημα, να εξετάζονται πιο διεξοδικά και οι προτάσεις που παλιότερα θα περνούσαν απαρατήρητες, με τα VCs να ψάχνουν πια ακόμα και startups που κάνουν disrupt στο disrupt ψάχνοντας τον επόμενο μεγάλο μονόκερο*.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα επενδυτές κάθε βαθμίδας να ψάχνουν εναγωνίως νέες αγορές προκειμένου να αποφύγουν τον ανταγωνισμό. Για παράδειγμα, μια σειρά InsurTech προσαρμόζουν τώρα τα προϊόντα τους σε υπο-εξυπηρετούμενες, εξειδικευμένες αγορές για να παραμείνουν σχετικές σε ένα αυστηρότερο περιβάλλον και να αυξήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας τους.
Η αύξηση της χρηματοδότησης σε διεθνές επίπεδο έχει οδηγήσει τις νεοσύστατες επιχειρήσεις να κάνουν τις αναγκαίες προσαρμογές για να αποδείξουν τη βιωσιμότητα και να εξασφαλίσουν μια θέση στο τραπέζι. Τα περισσότερα τμήματα FinTech στο ανερχόμενο πριν από ένα χρόνο οικοσύστημα, συνέχισαν να αυξάνονται και να γίνονται πιο πολύτιμα για το ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Εν τω μεταξύ, αρκετές κατηγορίες FinTech χρειάστηκε να κάνουν ρυθμίσεις για να παραμείνουν στην κορυφή. Νέοι υποτομείς εμφανίζονται επίσης στη σκηνή – όπως οι ψηφιακοί έλεγχοι ψηφιακής ταυτότητας – καθώς ανακαλύπτονται νέες ευκαιρίες για καινοτομία.
Ταυτόχρονα οι υφιστάμενοι επενδυτές επανεξετάζουν ενεργά τα επιχειρηματικά τους μοντέλα και τον ρόλο τους στην αλυσίδα. Πολλοί επιχειρούν τεράστιους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων που στοχεύουν στην επανεμφάνιση όλων των προϊόντων και υπηρεσιών σε ολοκληρωμένα ψηφιακά συστήματα front-end και back-end.
Αυτό που είναι πιο σημαντικό, είναι το γεγονός πως οι κατεστημένοι φορείς ανταποκρίνονται πιο θετικά στην αυξανόμενη επιρροή του FinTech, εκσυγχρονίζοντας την εμπειρία των απλών πελατών, αλλά και τα συστήματα back-end και τις συνολικές επιχειρηματικές λειτουργίες τους. Οι περισσότεροι συνειδητοποιούν ότι ο καλύτερος τρόπος προσαρμογής είναι να δουλέψουν παράλληλα με τις FinTech που μετασχηματίζουν το περιβάλλον των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών είτε με τη συνεργασία είτε με την εξαγορά των νεοσύστατων επιχειρήσεων.
Καθώς η ισχύς του FinTech μεγαλώνει, οι κατεστημένοι φορείς δεν θα έχουν άλλη επιλογή παρά να αλλάξουν προκειμένου να παραμείνουν συναφείς και ανταγωνιστικοί. Στο άμεσο μέλλον, η γραμμή ανάμεσα σε FinTech και παραδοσιακά χρηματοπιστωτικά συστήματα θα γίνεται όλο και πιο θολή. Όσο οι FinTech ωριμάζουν και τα παραδοσιακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εκσυγχρονίζονται και ενσωματώνουν όλο και περισσότερες τεχνολογίες, τόσο η διάκριση ανάμεσα τους θα γίνεται και πιο δύσκολή, μέχρι τα σύνορα να εξαφανιστούν και ο ένας τομέας να ενσωματώσει τον άλλο.
Είναι λοιπόν όλα ρόδινα για το FinTech; Ίσως ναι, αλλά όπως εκτιμούν οι αναλυτές, πιθανότατα θα πρέπει πρώτα να περάσει από έναν πλήρη πιστωτικό κύκλο και να επιζήσει μιας οικονομικής ύφεσης όπως αυτή που προετοίμασε το έδαφος για την άφιξή του το 2008
* Μονόκερος: Η Startup που φτάνει στην ωριμότητα της, να αξίζει πάνω από 1 δισ. δολάρια
