Η απόφαση του ομίλου ΤΙΤΑΝ να ανοίξει την πόρτα της εξόδου και να αναζητήσει καλύτερες συνθήκες στο εξωτερικό, μπορεί να έπεσε σαν “κεραυνός εν αιθρία” όμως η αγορά είχε “δει” την εξέλιξη αυτή να έρχεται καθώς οι ανάγκες του ομίλου και η έντονη εξωστρέφεια του έκαναν την κίνηση αυτή σχεδόν επιτακτική.
Ο όμιλος ΤΙΤΑΝ με 116 συνεχούς παρουσίας στη χώρα, είναι μια έντονα εξαγωγική εταιρεία η οποία διαπρέπει σε όλο τον πλανήτη. Προκειμένου να συνεχίσει να είναι ανταγωνιστική θα πρέπει να έχει την ίδια πρόσβαση στο φτηνότερο χρήμα και τον δανεισμό που έχουν και οι ανταγωνιστές της, κάτι που δυστυχώς δεν είναι δυνατόν με τις συνθήκες που επικρατούν στην Ελληνική αγορά και το πως αυτή είναι διαμορφωμένη. Η απόφαση του ομίλου να μεταφέρει την έδρα της στις Βρυξέλλες ενώ η διοίκηση της θα ασκείται από την Κύπρο, αλλάζει μια σημαντική σελίδα της επιχειρηματικής και βιομηχανικής ιστορίας της χώρας.
Φέτος κλείνουν 116 χρόνια από τότε που η μητρική Εταιρία ΑΕ Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1902 και ταυτόχρονα φτιάχνει το πρώτο “τσιμεντοποιείο” στην Ελευσίνα, αλλάζοντας δραστικά το τοπίο της περιοχής.
Οι ιδρυτές της εταιρείας Νικόλαος Κανελλόπουλος με τους Αλ. Ζαχαρίο, Ν. Χατζηκυριάκο και Λ. Οικονομίδη αποφάσισαν να επενδύσουν στις σπουδές χημείας που είχαν λάβει από το πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και υπήρξαν ο πυρήνας της εκβιομηχάνισης της χώρας. Η Ελευσίνα επιλέχτηκε για την δημιουργία του πρώτου εργοστασίου, καθώς παρείχε πρόσβαση στα απαραίτητα υλικά, ενώ είναι και δίπλα στα απαραίτητο για την διακίνηση των προϊόντων λιμάνι του Πειραιά.
Το 1911 γίνεται Ανώνυμη Εταιρεία και ένα χρόνο αργότερα, το 1912 “μπαίνει” στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
Εταιρεία και εργαζόμενοι
Η εταιρεία είχε από την έναρξη της πρωτοποριακές ιδέες και προσέγγιση για τα δεδομένα της εποχής, ενώ ήδη από τα πρώτα της βήματα είναι εμφανής η εξωτρέφεια της τόσο σε ιδέες όσο και σε λειτουργία. Το 1927 είναι από τις πρώτες εταιρείες που αλλάζουν τον εργασιακό χάρτη με την καθιέρωση του 8ωρου εργασίας ενώ το 1934 καθιέρωσε το δώρο Χριστουγέννων για το προσωπικό, 20 και πλέον χρόνια πριν αυτό θεσμοθετηθεί από την Ελληνική πολιτεία.
Το 1941 λειτούργησε συσσίτιο για το προσωπικό αλλά και όλους τους κατοίκους της Ελευσίνας, ενώ οι εγκαταστάσεις της αποτέλεσαν και καταφύγιο για πολλούς εκείνη την περίοδο. Το 1960 προσλαμβάνεται γιατρός εργοστασίου με το προσωπικό να έχει πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες και περιοδικές εξετάσεις, ενώ το 1964 εισάγει για πρώτη φορά στην Ελλάδα τον θεσμό του Κοινωνικού Λειτουργού. Το 1976 ξεκινάει την λειτουργία του θεσμού των Σαμαρειτών, ατόμων ειδικά εκπαιδευόμενων στην Υγιεινή και Ασφάλεια και δημιουργία Επιτροπής Εφαρμογών Μέτρων Πρόληψης Ατυχημάτων (ΕΕΜΠΑ). Η Εταιρία θεσπίζει έπαθλα ασφαλούς εργασίας στους εργαζόμενους χωρίς ατύχημα και 10 χρόνια πριν από τη δημιουργία νομικού πλαισίου, το θεσμό των Επιτροπών Εργαζομένων για Μέτρα Πρόληψης Ατυχημάτων στα εργοστάσιά του.
Οι κοινωνική και εργασιακή πολιτική του ομίλου συνεχίζεται και το 1979 δημιουργούνται οι Ομάδες Μελετών Συνθηκών Εργασίας και Υγιεινής με συμμετοχή των εργαζομένων πέντε χρόνια πριν από τη σχετική νομοθετική ρύθμιση (ΟΜΣΕΥ).
Το 1982 εφαρμόζει την εβδομάδα των 5 ημερών (40 ώρες) σε όλες τις εγκαταστάσεις και θέσπιση άδειας 5 εβδομάδων ετησίως. Το 1983 διακρίθηκε από από τον Βρετανικό Οργανισμό “Royal Society for the Prevention of Accidents” Διάκρισης Αξίας για τις υψηλές επιδόσεις στην ασφάλεια εργασίας. το 1995 βραβεύτηκε από την Ελληνική Εταιρεία Διοίκησης Επιχειρήσεων με το Αριστείο Αξιολόγησης Ανθρώπινου Δυναμικού, ενώ την ίδια χρονιά βραβεύτηκε από την Διεθνή Ομοσπονδία Οργανώσεων Εθελοντικής Αιμοδοσίας.
Οι σεισμοί του 1999 στην Αθήνα βρίσκουν τον ΤΙΤΑΝΑ να συμβάλει στην προσπάθεια για την ανακούφιση των σεισμοπαθών εργαζομένων και συνταξιούχων αλλά και του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος της Αττικής με παροχές ύψους 300.000.000 δρχ. που περιλαμβάνουν και τη συμμετοχή στο κόστος ανέγερσης του νέου Πυροσβεστικού Σταθμού Ελευσίνας. Το 2003 ο ΤΙΤΑΝ βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως μιας από τις 100 καλύτερες Ευρωπαϊκές εταιρίες όσον αφορά το εργασιακό περιβάλλον.
Έργα και εξωστρέφεια
Από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του ο ΤΙΤΑΝ ήταν μια εταιρεία με εξαγωγικό προφίλ, καθώς η πρώτη εξαγωγή τσιμέντου πραγματοποιήθηκε το 1933 στη Βραζιλία. Προκειμένου να μπορέσει να πάρει άδεια εξαγωγών, η ποιότητα των υλικών του ελέγχθηκε και πιστοποιήθηκε από από Εργαστήρια Αντοχής Υλικών ξένων Πολυτεχνείων.
Μεταξύ 1951-1957 η παραγωγή του εργοστασίου Ελευσίνας αυξάνεται κατακόρυφα, με συνεχή διεύρυνση των εξαγωγών, οι οποίες αντιπροσωπεύουν πλέον το 52% των πωλήσεων του ΤΙΤΑΝΑ και το 50% περίπου των συνολικών ελληνικών εξαγωγών τσιμέντου, ενώ ξεκίνησε και η παραγωγή και διάθεση τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό του λευκού τσιμέντου.
Το 1962 ξεκίνησε την λειτουργία του το δεύτερο εργοστάσιο του ομίλου στην Νέα Ευκαρπία Θεσσαλονίκης και λίγα χρόνια αργότερα το 1968 εγκαινιάστηκε η λειτουργία του τρίτου εργοστασίου στο Δρέπανο Αχαΐας. Το 1976 ο ΤΙΤΑΝ συνέχισε την εξάπλωση του εντος της χώρας με το τέτσρτο εργοστάσιο στην Βοιωτία και το 1977 ιδρύεται η ΙΝΤΕΡΜΠΕΤΟΝ ∆ΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΑΕ, με αντικείμενο την παραγωγή, μεταφορά και εμπορία ετοίμου σκυροδέματος.
Το 1979 ξεκινάει την λειτουργία του ο πρώτος σταθμός αποθήκευσης τσιμέντου στη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας (πλωτός σταθμός) και στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου (πλωτός σταθμός), σηματοδοτώντας την έναρξη μιας νέας εποχής για τον όμιλο, ο οποίος αρχίζει και βλέπει τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης εκτός της Ελλάδας και τις ακολουθεί.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το 1980 να αναδειχτεί ως η νούμερο δύο μεγαλύτερη εξαγωγική βιομηχανία της Ελλάδας, με την εταιρεία να δείχνει συνεχείς αυξήσεις τόσο στις πωλήσεις της όσο και στα κέρδη.
Τα τέλη της δεκαετίας του 1980 ήταν η σημαντικότερη περίοδος της εταιρείας, καθώς τότε ήταν που πάρθηκε η απόφαση να επικεντρωθούν οι προσπάθειες ανάπτυξης εκτός των Ελληνικών συνόρων και να πέσει όλο σχεδόν το βάρος της εταιρείας στις πωλήσεις και τις αναθέσεις έργων στο εξωτερικό. Μια απόφαση η οποία οδήγησε στην απογείωση του ομίλου, και του έδωσε την δυνατότητα να “ξεφύγει” από τις μεγάλες επιπτώσεις της Ελληνικές κρίσης, καθώς με το πέρασμα του χρόνου, τα έσοδα του ομίλου προέρχονται κατά 90% από την δραστηριότητα εκτός συνόρων.
Το 1985 ο ΤΙΤΑΝ κάνει την πρώτη του εξαγωγή στις ΗΠΑ, με τα προϊόντα να ανταποκρίνονται απόλυτα στις πολύ αυστηρές ποιοτικές προδιαγραφές των ΗΠΑ, ενώ το 1988 ακολούθησε η ίδρυση σταθμού διανομής τσιμέντου στις ΗΠΑ (Port Newark, New Jersey).
Το επόμενο διάστημα από 1989 έως το 2003 ο ΤΙΤΑΝ εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, αυξάνοντας το αποτύπωμα του στην παγκόσμια αγορά με ίδρυση σταθμών διανομής στη ∆υτική Ευρώπη: Hull – Ηνωμένο Βασίλειο, Βενετία – Ιταλία, Μασσαλία – Γαλλία. Το 1992 ξεκινάει τις εξαγορές, αποκτώντας τον έλεγχο της τσιμεντοβιομηχανίας Roanoke Cement Company Inc στην περιοχή Roanoke της Πολιτείας Virginia των ΗΠΑ. Το 1998 εξαγοράζει την Cementarnica Usje στη FYROM και ταυτόχρονα επεκτείνει και εκσυγχρονίζει το εργοστάσιο Roanoke στις ΗΠΑ.
Το 1999 εξαγοράζει την πλειοψηφία των μετοχών της αιγυπτιακής εταιρίας Beni Suef Cement (Κοινοπραξία TITAN – LAFARGE) και λειτουργεί νέο σταθμό στη Σάφαγκα της Αιγύπτου.
Το 2000 υπάρχει η εξαγορά της TARMAC AMERICA Inc με απόκτηση του 100% των εργοστασίων Roanoke (Virginia) και Pennsuco (Florida), λατομείων, μονάδων παραγωγής σκυροδέματος, σταθμών διανομής τσιμέντου κ.ά., στις ΗΠΑ με την TARMAC America να μετονομάζεται σε TITAN America to 2001.
To 2002 γιορτάζοντας τα 100 χρόνια από την ίδρυση του, ο ΤΙΤΑΝ γίνεται η πρώτη Ελληνική εταιρεία του Οικουμενικού Συμφώνου (Global Compact) του ΟΗΕ, ενώ εξαγοράζει την τσιμεντοβιομηχανία Kosjeric στη Σερβία και τη αιγυπτιακή εταιρία ALEXANDRIA PORTLAND CEMENT (σε κοινοπραξία με τη LAFARGE). ταυτόχρονα την ίδια χρονιά, εντάσσει την αμερικανική εταιρία Separation Technologies (επεξεργασίας ιπτάμενης τέφρας) στον Όμιλο.
Το 2003 ξεκινάει η λειτουργία της υπερσύγχρονης γραμμής παραγωγής στο εργοστάσιο Ν. Ευκαρπίας Θεσσαλονίκης, μια επένδυση 70.000.000 ευρώ, ενώ την ίδια χρονιά ανακηρύσσεται μια από τις 100 καλύτερες Ευρωπαϊκές εταιρείες σε ότι αφορά το εργασιακό περιβάλλον. Το 2004 αναλαμβάνει την κατασκευή της γέφυρας Ρίου-Αντιρίου ενω εξαγοράζει και τις μετοχές της εταιρίας ZLATΝA PANEGA Α.D. στη Βουλγαρία.
Το 2005 εγκαινιάζεται η νέα σύγχρονη παραγωγική μονάδα του εργοστασίου Pennsuco (Florida) επένδυση ύψους 200.000.000 δολαρίων ενώ το 2006 ο ΤΙΤΑΝ εξαγοράζει τρεις ανεξάρτητες εταιρείες παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος στις ΗΠΑ, εγκαινιάζει τον νέο σύγχρονο σταθμό διανομής τσιμέντου στο Port Newark, New Jersey στις ΗΠΑ και ξεκινάει την κατασκευή σταθμού διανομής τσιμέντου στον Αυλώνα (Vlore) της Αλβανίας, το εργοστάσιο στην οποία θα έχει ολοκληρωθεί ένα χρόνο αργότερα. Ταυτόχρονα προχωράει σε εξαγορά δύο ακόμα εταιριών έτοιμου σκυροδέματος και λατομείου ασβεστόλιθου στις ΗΠΑ.
Το 2008 εξαγοράζει την Τουρκική Adocim Cimento Beton Sanayi ve Ticaret A.S. με απόκτηση του 50% του εργοστασίου στο Tokat και μονάδας άλεσης στο Tekirdag και προχωράει στην απόκτηση του 100% της κοινοπρακτικής επιχείρησης με την επωνυμία “Lafarge-Titan Egyptian Investments” (εργοστάσια Beni Suef, Alexandria Portland Cement), στην Αίγυπτο. την ίδια χρονιά εγκαινιάζεται η λειτουργία νέας, υπερσύγχρονης γραμμής παραγωγής στο εργοστάσιο Zlatna Panega στη Βουλγαρία.
Έχοντας μέχρι τότε βραβευτεί για μια σειρά πρωτοβουλιών, το 2010 εγκαινιάζει το εργοστάσιο στην Αλβανία και προχωράει στην εξαγορά εργοστάσιου παραγωγής τσιμέντου στο Κόσσοβο. Παράλληλα το 2010 ο Τιτάνας συμπεριλήφθηκε στις 1.000 πιο Υπεύθυνες Κοινωνικά Εταιρείες του κόσμο.
