της Ελισσάβετ Κάλμπαρη*
Όταν με ρωτάνε να ορίσω πώς συμπεριφέρεται ένας πραγματικός ηγέτης στο χώρο εργασίας, το πρώτο χαρακτηριστικό που μου έρχεται και λέω είναι ότι δεν πρέπει να είναι manager. Όταν ρωτάω και εγώ με τη σειρά μου να δω τι χαρακτηριστικά βλέπουν οι άλλοι ότι πρέπει να διαθέτει ένας ηγέτης, ακούω χαρακτηριστικά, όπως κύρος, εξουσία, ικανότητες αλλά και δύναμη απέναντι στην ομάδα.
“Πραγματικός Ηγέτης είναι εκείνος που πρόθυμα
βοηθά τους ανθρώπους να αναπτυχθούν μέχρι το σημείο
που θα τον ξεπεράσουν τελικά σε γνώσεις και σε ικανότητες”, Fred A. Manske.
Αυτά τα χαρακτηριστικά συνηθίζω να λέω στα workshops που συμμετέχουν κυρίως ηγετικά στελέχη ότι είναι τα αναμενόμενα, όμως οι αρετές όπως ενός πραγματικού ηγέτη ποιες είναι;
Το βασικό στοιχείο ενός ηγέτη πιστεύω ακράδαντα είναι αυτό της αποδοχής και της ενσυναίσθησης. Σύμφωνα με τους διαφορετικούς τύπους ηγεσίας που γνωρίζουμε ότι υπάρχουν (καταπιεστικός, οραματιστής, ανθρωποκεντρικός, δημοκρατικός, συμβουλευτικός και καθοδηγητικός), η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης ενός ηγέτη θα τον βοηθήσει στο να είναι αποτελεσματικότερος τόσο στο περιβάλλον που εργάζεται αλλά κυρίως να ξεχωρίσει για αυτή την ικανότητά του με όσους συνεργάζεται.
Πολλές φορές οι ηγέτες ακολουθούν την τακτική του να μιλάνε πολύ και να διακόπτουν τους άλλους, να δηλώνουν και να δείχνουν ότι γνωρίζουν τη στρατηγική καλύτερα από κάθε άλλο και να αμύνονται σε οποιαδήποτε διαφορετική άποψη μπορεί να προκύψει. Οι ηγέτες πολλές φορές γίνονται αναποτελεσματικοί όταν είναι ανταγωνιστικοί με τον εαυτό τους και τους υπόλοιπους στην ομάδα, όταν προσπαθούν να αποδείξουν ότι είναι ικανοί να αναλάβουν τα πάντα και κυρίως όταν δεν διαθέτουν την δεξιότητα να ακούνε τον άλλον και να κατανοούν το συναίσθημά του.
Τον τελευταίο καιρό έχουν γίνει πολλές έρευνες γύρω από τις δεξιότητες που χρειάζεται να διαθέτει ένα καλός ηγέτης και η πρώτη και πιο σημαντική είναι αυτή της ενσυναίσθησης και της καλής επικοινωνίας.
Συναισθάνομαι σημαίνει αντιλαμβάνομαι τι νιώθεις και κατ’ επέκταση τι θέλεις να πεις σε κάθε δεδομένη στιγμή. Ενσυναίσθηση σημαίνει ενεργητική ακρόαση, πολύ καλή χρήση τόσο της λεκτικής όσο και της μη λεκτικής συμπεριφοράς (γλώσσα του σώματος, οπτική επαφή, τόνος της φωνής, στάση του σώματος και απόστασή από τον συνομιλητή).
H επεξεργασία της κάθε πληροφορίας, του κάθε μηνύματος και συμπεριφοράς αποτελεί συνέχεια μιας ενσυναισθητικής ακρόασης. Τεχνικές όπως αυτή της παράφρασης, της σύνοψης και της αντανάκλασης των συναισθημάτων βοηθάνε στο να υπάρχει αρχή και τέλος σε μια συζήτηση αλλά κυρίως να νιώθει ο συνομιλητής ότι υπάρχει ενδιαφέρον στα λεγόμενα του. Η ψυχολογία της ομάδας ενός ηγέτη καθορίζεται ιδιαίτερα από τον τρόπο με τον οποίο θα επικοινωνεί, θα ακούει και συναισθηματικά θα συμμετέχει ο ηγέτης της.
Η υπομονή στην ακρόαση, η συναισθηματική εμπλοκή και η κατανόηση των όσων αναφέρονται τόσο με λεκτικό όσο και μη λεκτικό επίπεδο, αποδίδει το ιδιαίτερο αυτό χάρισμα σε ένα ηγέτη το να είναι άνθρωπος και όχι απλά ένας manager.
* η Ελισσάβετ Κάλμπαρη είναι Ψυχολόγος / NeuroCoaching Psychologist πιστοποιημένη στις μεθόδους Biofeedback και Neurofeedback, ιδρύτρια της εταιρείας Self Balance. Η πρωτοτυπία των προγραμμάτων της Self Balance είναι ότι συνδυάζουν την Ψυχολογία, το Coaching και τις Νευροεπιστήμες δημιουργώντας εξατομικευμένα προγράμματα NeuroCoaching in Business, Brain Fitness, Leadership Mindfulness & Peak Performance (αναγνωρισμένα από το ICF), για επιχειρήσεις και στελέχη. Παράλληλα, είναι η αποκλειστική αντιπρόσωπος Αμερικανικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και βιομετρικών συσκευών της HeartMath USA στην Ελλάδα και την Κύπρο, ολοκληρώνοντας κατά αυτόν τον τρόπο την πεποίθησή της ότι ο καθένας πια μπορεί να ανακαλύψει την ισορροπία στην ζωή του γνωρίζοντας καλύτερα τη σχέση μεταξύ mind και body. Έχει επίσης εργαστεί με την PPC Worldwide στην Ελλάδα επί σειρά ετών ως επιστημονικός σύμβουλος και psychologist coach σε επιχειρήσεις καθώς και με το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ) και το Εθνικό Δίκτυο Προαγωγής της Υγείας στους χώρους Εργασίας (ΕΔΠΥΧΕ), ώς εισηγήτρια σεμιναρίων.
